Goud blinkt uit tijdens crises
Focus op goud door onrust op de financiële markten
De corona-uitbraak zorgt voor paniek onder beleggers. Rentes dalen en risicovolle beleggingen die positief zijn gecorreleerd met de economische groei gaan in de uitverkoop. De goudprijs is de laatste maanden echter gestaag opgelopen. Ondanks de recente terugval ligt de goudprijs nog steeds op het hoogste niveau sinds de eurocrisis. In deze Uitgelicht gaan we dieper in op de unieke kenmerken van goud en de mogelijke rol als crisishedge in de portefeuille. In de huidige beleggingsomgeving staat goud goed gepositioneerd voor de rol van crisishedge. De rol van goud als centrale bank reserve staat namelijk niet ter discussie en de reële rentes zijn laag en dalend.
Goud is een vreemde eend in de bijt
Binnen het beleggingsuniversum neemt goud een bijzondere plaats in. Het is een hybride tussen een grondstof en een valuta. De rol van goud in industriële processen is beperkt. In plaats daarvan vervult goud al honderden jaren de rol van (reserve)valuta en store of value. Hieraan dankt het haar status van ‘veilige haven’ onder beleggers. Tot 1973 waren in het Bretton-Woods systeem de wereldwijde valuta’s gekoppeld aan goud. Met de val van dit systeem kwam de rol van goud als reservevaluta onder druk te staan. Vooral in de jaren negentig van de vorige eeuw en het begin van deze eeuw was goud uit de gratie. Veel centrale banken zagen goud als een reliek uit vervlogen tijden en gingen over tot de verkoop van een groot deel van hun goudvoorraad. Deze grootschalige verkopen droegen bij aan de langjarige bear market in de goudprijs. Geen enkele centrale bank nam echter helemaal afscheid van zijn goudvoorraad en het IMF bleef de goudvoorraden zien als een reserve.
Goud maakt comeback bij centrale banken
Sinds de financiële crisis van 2008 maakt goud onder centrale bankiers een comeback als store of value. De westerse centrale banken stopten met de verkoop van goud en de rol van goud in de portefeuille werd geherwaardeerd. In het staart-risicoscenario van een ineenstorting van het monetair stelsel dient goud als de ‘ultieme reserve’. De centrale banken van de opkomende landen kopen sinds de financiële crisis zelfs op grote schaal goud. Dit is mede een reactie op het onconventionele beleid van de Amerikaanse en Europese centrale bank. In tegenstelling tot de Amerikaanse dollar en de euro kan goud niet worden bijgedrukt. Dit maakt het voor velen de enige ‘echte’ harde valuta. Door de aankopen van onder meer de Russische en Chinese centrale bank zijn de wereldwijde officiële goudreserves weer terug op het niveau van begin deze eeuw. Alles wijst er op dat goud deze herwonnen rol van reservevaluta niet snel zal verliezen.
Goudprijs volatiel, maar recent in opwaartse trend
Bron: Bloomberg, Achmea IM
Goud terug in de gratie bij centrale banken
Bron: Bloomberg, Achmea IM
"Goud is namelijk het ultieme appeltje voor de dorst: het vertrouwensanker voor het financiële stelsel. Als het hele systeem instort, biedt de goudvoorraad een onderpand om opnieuw te beginnen."
DNB
Als belegging heeft goud aantrekkelijke kenmerken
Goud heeft een aantal aantrekkelijke kenmerken voor beleggers. De risicopremie van goud, het rendement boven kasgeld, is over lange termijn gemeten relatief laag. Zeker gezien de hoge volatiliteit van goud. Hier staat echter tegenover dat de correlatie van de goudprijs met de meeste andere beleggingscategorieën relatief stabiel en laag is. Daarnaast zoeken beleggers tijdens crises vaak hun toevlucht in goud. Het dient dus als ‘veilige haven’. Tot slot helpt goud bij het beschermen van de portefeuille tegen periodes van hoge inflatie. Wanneer hoge inflatie de waarde van door de staat gefiatteerd ‘papier’ geld uitholt, blijft goud haar waarde behouden.
Goud heeft zich in het verleden bewezen als crisishedge
Goud heeft een goed trackrecord als crisishedge. Historisch blijken periodes van grote stress en onzekerheid vaak de periodes dat goud het bovengemiddeld goed doet. Dit zijn de momenten dat beleggingen als aandelen juist grote verliezen laten zien. Wij kijken hier naar de ontwikkeling van de goudprijs tijdens bear markets op de aandelenmarkten. We meten daarbij van de piek in de aandelenmarkt tot aan het dal. We beginnen bij het einde van het Bretton-Woods systeem in 1973. Vanaf dat moment bewoog de goudprijs vrij ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Goede voorbeelden van historische crises waarin goud uitblinkt, zijn de 1e oliecrises, de Dot-Com crises en de financiële crisis van 2008. Dit waren ook de meest heftige bear markets waar de aandelenmarkten de grootste piek-dal-verliezen liet zien.
Goud doet het niet in iedere crisis goed
Er zijn echter ook crises waarin goud matig tot slecht rendeert. Dit is veelal te herleiden tot een tweetal kenmerken van goud. Ten eerste is dat de rol van goud als reserve bij centrale banken. Centrale banken behoren tot de grootste bezitters van goud. Wanneer de rol van goud als centralebankreserve ter discussie komt te staan, gaan centrale banken over tot het verkopen van hun goudvoorraden. Dat verstoort de goudmarkt en resulteert in een groot overaanbod van goud. Dit zagen we bijvoorbeeld in de jaren negentig. Vrijwel alle grote centrale banken dumpten toen een groot deel van hun goudvoorraad op de markt. Ten tweede kan goud gezien worden als een alternatief voor een belegging in (Amerikaans) kasgeld. Kasgeld is aantrekkelijk als de reële rente hoog is. Bij een negatieve reële rente en veel inflatieonzekerheid is juist goud aantrekkelijk. Historisch was vooral de bear market van 1980 een slechte periode voor goud. Dit valt deels te verklaren uit het beleid van Fed-president Volcker. Die verhoogde de rente op kasgeld naar ongekende hoogte om de inflatie te beteugelen. Door de hoge reële rente en het einde van stagflatie werd goud een stuk minder aantrekkelijk ten opzichte van Amerikaanse kasgeld en Amerikaanse staatsobligaties.
60-maands correlatie met goudprijs
Bron: Bloomberg, Achmea IM
Goudprijs beweegt in langjarige bull en bear markten
Bron: Bloomberg, Achmea IM
Goud heeft kleine rol in institutionele portefeuilles
Bij de meeste institutionele beleggers speelt goud nauwelijks een rol van betekenis als beleggingscategorie. Meestal is het een beperkt onderdeel van de allocatie naar grondstoffen. In de meest gebruikte grondstoffenindices heeft goud een relatief bescheiden gewicht. Directe goudallocaties zijn schaars. Goud wordt door institutionele beleggers zelden gezien als een volwaardige beleggingscategorie. Dit is vooral te verklaren uit de relatief lage historische risicopremie, het feit dat een belegging in goud geen inkomsten (rente, dividend) genereert en het feit dat tot de financiële crisis van 2008 de rol van goud als reserve bij centrale banken ter discussie stond. Vanwege de unieke crisishedge eigenschappen wordt goud daarmee eigenlijk tekort gedaan. In bepaalde opzichten is het de ultieme ‘anti fragile’ belegging tegen het staartrisico van een op hol geslagen geldpers.
Goud past in de risicocategorie niet-traditioneel
In het Achmea IM Modelbeleid is goud een standaard onderdeel van onze grondstoffenbeleggingen. Daar past goud ook prima. Het is een belegging met een positieve inflatiegevoeligheid en een lage correlatie met de meeste andere beleggingscategorieën. Standalone kan goud echter ook een plek krijgen in onze risicocategorie ‘Niet Traditioneel’. In deze categorie hebben de beleggingen met zeer goede diversificatie-en crisishedge eigenschappen en een lage correlatie met de economische cyclus een plaats. Hieronder vallen onder meer de hedgefundstrategieën CTA en Global Macro en de Alternatieve Risicopremies. Goud zou hier echter ook goed bijpassen.
Goudprijs tijdens aandelen bear markets (MSCI World weekdata in $)
Bron: Bloomberg, Achmea IM
