Nederland ontsnapt aan recessie

Net als de Amerikaanse economie, blijft ook die van de eurozone boven verwachting goed presteren. Althans in het licht gezien van de aanhoudende oorlog in Oekraïne en de energiecrisis die daaruit vorig jaar ontstond. De economische groei in de eurozone was in het vierde kwartaal van vorig jaar met 0,1% weliswaar bescheiden, over heel 2022 werd volgens de voorlopige cijfers een groei van 1,9% gerealiseerd. Wel verschilden de groeicijfers tussen de landen. Zo krompen in het vierde kwartaal de Duitse en Italiaanse economie met respectievelijk 0,2% en 0,1%, terwijl de Franse en Spaanse economie met respectievelijk 0,1% en 0,2% groeiden. De Nederlandse economie deed het met een groei van 0,6% een stuk beter dan de rest van de eurozone. Door deze boven verwachting hoge groei ontsnapte Nederland aan een recessie, aangezien de Nederlandse economie over het derde kwartaal wel kromp. Ierland spande de kroon met een groei van 3,5%, waardoor de groei over heel 2022 op 13,5% uitkomt.

Energieprijzen sterk gedaald sinds zomer vorig jaar

Ruim een half jaar geleden leek een recessie in de eurozone later in het jaar of begin 2023 onvermijdelijk. Door de oorlog in Oekraïne werden de energieprijzen vorig jaar zomer namelijk tot ongekende hoogtes opgestuwd. Dit raakte de Europese (energie-intensieve) industrie en de portemonnee van de gemiddelde Europeaan hard. In combinatie met de na-ijleffecten van de coronacrisis en de sterke verzwakking van de euro liep de inflatie in de eurozone hard op. Hierdoor was de ECB genoodzaakt de beleidsrentes flink op te trekken. Ook werkte het niet mee dat de Chinese economie sterk onder druk stond door haar zero-covidbeleid. Maar doordat een aantal van deze ontwikkelingen snel draaide, bleef de economische impact uiteindelijk relatief beperkt. Zo nam China na felle burgerprotesten van de een op de andere dag afstand van haar zero-covidbeleid. Daarnaast koelde de inflatie af, mede doordat de energieprijzen sterk daalden. Vooral deze sterke dalende energieprijzen zorgden ervoor dat een economische crisis afgewend werd. Met dank aan de grote gasvoorraden en de milde winter dook de Europese gasprijs afgelopen week onder de €50 MWh. Eind augustus noteerde de gasprijs nog ruim boven €300 MWh. Ook de elektriciteitsprijzen in Europa lieten vergelijkbare dalingen zien vanaf de recordniveaus in augustus vorig jaar.

Groeiverwachtingen eurozone opgehoogd

Mede door de hiervoor genoemde ontwikkelingen zijn de economische groeivooruitzichten in Europa positief bijgesteld. Waar begin deze maand het IMF al de groeiverwachtingen verhoogde, deed afgelopen week ook de Europese Commissie (EC) een duit in het zakje. De EC verhoogde de groeiverwachtingen voor de eurozone in 2023 van 0,3% naar 0,9%. De EC benoemt de veerkracht van de bedrijven en de huishoudens gedurende het afgelopen bewogen jaar. De huishoudens profiteren nadrukkelijk ook van de gunstige arbeidsmarkt. Zo bevindt de werkloosheid in de eurozone zich al enkele maanden op een record laag niveau van 6,6%. Ook bij de groeiverwachtingen van de EC voor 2023 gaat Ierland aan kop. Daar wordt een groei verwacht van 4,9%. Ook de groei van Spanje en Portugal valt naar verwachting relatief gunstig uit, met respectievelijk 1,4% en 1%. De grotere economieën doen het naar verwachting beneden gemiddeld. Vooral Duitsland springt er in negatieve zin uit met een verwachte groei van 0,2%. Nederland groeit naar verwachting met 0,9%, in lijn met dat van de hele eurozone.

Ingeprijsde renteverhogingen ECB lopen ook op

Ook in de eurozone koelt de inflatie af. Eind oktober bedroeg deze nog 10,6% en is inmiddels teruggevallen naar 8,5%. De EC verwacht dat deze aan het eind van het jaar 5,6% bedraagt. Deze inflatiecijfers zijn een stuk hoger dan in de Verenigde Staten. Daar bedraagt de huidige inflatie (CPI) 6,4% en naar verwachting 3,4% aan het eind van het jaar. De kerninflatie in de eurozone is zelfs nog helemaal niet over zijn piek heen. Vandaar dat ook de ECB voorlopig nog niet voornemens is de teugels van de monetaire verkrapping te laten vieren. ECB-voorzitter Lagarde herhaalde afgelopen week dat ze volgende maand nog steeds de beleidsrente met 50 basispunten wil verhogen. Op de rentemarkten wordt inmiddels een piekrente van boven de 3,5% ingeprijsd, meer dan 100 basispunten boven het huidige niveau. Ook voor de eurozone rijst de vraag of bedrijven en huishoudens veerkracht kunnen blijven tonen als de inflatiedruk aanhoudt en/of de rentes verder oplopen. Met onder andere de aanhoudende oorlog in Oekraïne op de achtergrond, blijven de onzekerheden daarnaast erg hoog.