Bam! En daar was de volatiliteit opeens terug op de financiële markten. De Japanse aandelenmarkt crashte vorige week met 12% op één dag. De dag daarna veerde de Japanse beurs weer op met 10%. Ook de Amerikaanse en Europese aandelenmarkten beleefden een wilde achtbaanrit. De ingeprijsde volatiliteit van de aandelenmarkt explodeerde. Ook de valutamarkten, met de Japanse yen in het middelpunt, schoten alle kanten op. Tot zover de rustige zomer voor beleggers.

Wat is de oorzaak van dit tumult? Diverse redenen worden genoemd. Recessieangst in de Verenigde Staten na ietwat tegenvallende cijfers over de arbeidsmarkt. De Fed die de beleidsrente in juli niet verlaagde en daardoor het monetaire beleid te lang te krap houdt. De beperkte renteverhoging van de Japanse centrale bank waardoor een spaak in het wiel gestoken wordt van de Japanse carry trade. De opgelopen waarderingen van de aandelenmarkten door het aanhoudende AI-optimisme. En zo zullen er nog een aantal redenen zijn.

Naar de echte smoking gun blijft het gissen. Al hebben de extreme uitslagen vooral kenmerken van een ‘positiegedreven’ correctie. Dit betreft het geforceerd afwikkelen van populaire winstgevende beleggingen van de afgelopen periode die vaak met geleend geld gefinancierd worden. Voorbeelden hiervan zijn short Japanse yen (carry trade) en long technologie-aandelen. Een draai in de winstgevendheid van deze posities, die al medio juli begon, leidde uiteindelijk tot een kettingreactie op de financiële markten. En dan wil iedereen door hetzelfde kleine deurtje naar buiten.

En beleggers waren natuurlijk ook verwend. Aandelenmarkten stegen vrolijk door in de eerste helft van 2024. De winstgevende posities bleven het goed doen en de volatiliteit daalde naar een dieptepunt. En dit terwijl er toch genoeg redenen zijn voor beleggers om zich zorgen te maken. De geopolitieke situatie is op z’n minst behoorlijk gespannen en de macro-economische cijfers koelen af. Ondertussen zetten aandelen nieuwe all time highs neer en waren sommige beleggers bedwelmd door de mooie vergezichten die AI biedt.

Maar aandelen zijn een volatiele beleggingscategorie. Correcties van 10% op de aandelenmarkt komen gemiddeld eens per twee jaar voor. De echte bear markets, met een daling van meer dan 20%, zijn wat zeldzamer, maar komen gemiddeld genomen eens in de vier à vijf jaar voorbij. De aandelenrisicopremie verdien je niet zonder ongemak. Ofwel, de correctie was ook een reality check op de aanname dat aandelen altijd de meest winstgevende belegging zijn.

Hoe nu verder? Als eenzijdig ingenomen populaire posities de achterliggende oorzaak waren van de correctie, dan is het ergste waarschijnlijk achter de rug. Maar dat neemt niet weg dat de volatiliteit hoog blijft en de economische situatie verder kan verslechteren. Een recessie in de Verenigde Staten is niet uit te sluiten en de geopolitieke situatie is explosief. En de huidige aandelenwaardering is aan de hoge kant. Onze rendementsverwachting voor de middellange termijn voor aandelen ontwikkelde markten is daarom zeer gematigd.

Aandelenbeleggers doen er verstandig aan voorbij de huidige turbulentie te kijken en de risico’s van beleggen in aandelen te accepteren. Als de hoge volatiliteit toch tot slapeloze nachten leidt, dan moet de allocatie naar aandelen teruggeschroefd worden en spreiding gezocht worden in andere beleggingscategorieën. Dan kan men toch met een gerust gevoel op vakantie.