Chipfabrikant Nvidia was afgelopen maand met een marktkapitalisatie van ruim 3.300 miljard dollar kortstondig het meest waardevolle bedrijf ter wereld. De exponentiele groei van kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence of AI) zorgt ervoor dat de chips die het bedrijf maakt niet aan te slepen zijn. De AI-hype legt ook andere sleutelbedrijven geen windeieren. Voor de productie van krachtige, geavanceerde chips zijn de bedrijven ASML en TSMC essentieel. Deze bedrijven hebben daarom de afgelopen maanden sterk geprofiteerd van het AI-momentum.

Dit wordt in het bijzonder geïllustreerd door de bijdrage van deze bedrijven aan het aandelenrendement van de verschillende indices waartoe zij behoren. Van de circa 15% die de MSCI World dit jaar is gestegen, is bijna een kwart toe te schrijven aan het aandeel Nvidia. ASML is goed voor bijna een tiende van de stijging van de Europese aandelenindex dit jaar. En tot op heden komt ruim een derde van het jaarrendement van opkomende markten van de Taiwanese chipmaker TSMC.

Door het belang van de technologie van Nvidia, ASML én TSMC in het trainen van AI-modellen hebben zij tot op zekere hoogte een monopolie verworven. Nvidia heeft concurrenten met name afgetroefd met het ontwikkelplatform voor AI-applicaties, CUDA. Het programmeren en trainen van AI-applicaties kost veel tijd en energie. AI-ontwikkelaars hebben hierdoor een extra drempel om over te stappen op de systemen van concurrenten.

ASML heeft de technologie om extreem ultraviolet (EUV) licht te gebruiken om computerchips te printen inmiddels zover doorontwikkeld dat concurrenten volgens schattingen zeker 10 jaar achterlopen om op hetzelfde niveau te komen. En TSMC blijkt als enige chipproducent in staat om deze machines zo efficiënt mogelijk te gebruiken dankzij verschillende in-house innovaties.

Het zijn dus de bedrijven die nu voorop lopen in de technologische ontwikkeling die de opkomst van AI weten te verzilveren. Dit is sterk zichtbaar in de industrieën waarin deze bedrijven actief zijn. Door de opkomst van Nvidia steeg de concentratie binnen de semiconductorindustrie in nog geen twee jaar van unconcentrated naar highly concentrated.

De huidige AI-boom drijft dus op een klein aantal zeer gespecialiseerde bedrijven waarvan er één, TSMC, zich ook nog in een geopolitiek gevoelig land bevindt. Taiwan werd in de afgelopen jaren geconfronteerd met een steeds oorlogszuchtigere taal uit Beijing. De suggestie van de Amerikaanse Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump dat het land meer zou moeten betalen voor Amerikaanse bescherming liet de halfgeleiderindustrie-aandelen dan ook fors dalen. Een duidelijk signaal dat de AI-industrie niet zonder het Taiwanese bedrijf kan.

Beleggers doen er verstandig aan de grote onderlinge afhankelijkheid binnen de keten van AI-bedrijven te onderkennen. Dit risico wordt alleen maar groter naarmate het gebruik van AI verder wordt omarmd. Het recente Crowdstrike-debacle was een eye-opener hoe afhankelijk en kwetsbaar IT-systemen wereldwijd kunnen zijn. Als er straks een storm opsteekt, zal blijken of één falende schakel niet de hele keten naar beneden trekt. En die storm is in het huidige geopolitieke klimaat slechts een kwestie van tijd. Welkom in deze tijd van globale instabiliteit!