Een jaar lang corona

De coronacrisis heeft de wereld nu al meer dan een jaar in haar greep. In februari en maart vorig jaar gingen risicovolle beleggingen hard omlaag en daalden renteniveaus wereldwijd. In deze ‘Uitgelicht’ maken we de balans op en kijken we vooruit. Dit doen we aan de hand van het monitoringsinstrument dat we in eerdere Investment Highlights hebben toegelicht (zie week 20 2020 en week 44 2020). De vooruitzichten dat de coronacrisis dit jaar onder controle wordt gebracht, zijn gunstig. Al blijft het risico op virusmutaties en nieuwe of aanvullende beheersingsmaatregelen aanwezig.

Scenario-analyses voor coronacrisis

Begin 2020 hebben we een aantal scenario’s ontwikkeld om de coronacrisis in kaart te brengen. Het basisscenario was ‘Beheerste Uitbraak’. In dit scenario gingen we ervan uit dat de virusuitbraak onder controle zou komen en dat de wereldeconomie in de tweede helft van het jaar zou herstellen. Het risicoscenario was ‘Pandemie XL’, waarbij de pandemie zou escaleren met een langdurige ontwrichting van de economie en financiële markten tot gevolg. Het crisisscenario ‘Pandemie XL’ hebben we ondertussen vervangen door ‘Pandemic Struggle’. Meer informatie over onze scenario’s staat in de Investment Letter Scenario-analyse: lage verwachte rendementen na rally op beurzen. Om de waarschijnlijkheid van de scenario’s in kaart te brengen, volgen we een aantal monitoringsindicatoren. Deze zijn onderverdeeld in vier onderdelen: coronavirus, beheersingsmaatregelen, financiële markten en economie.

Coronavirus: aantal nieuwe besmettingen daalt

In het onderdeel ‘coronavirus’ volgen we onder andere het aantal besmettingen en overleden personen per dag. Positief is dat de trend in het aantal besmettingen de afgelopen maand is gekeerd. Wereldwijd neemt het aantal nieuwe besmettingen af. Vooral in de Verenigde Staten is het aantal nieuwe besmettingen sterk gedaald. Maar ook in Europa is gematigde verbetering zichtbaar. Het aantal personen dat aan corona overlijdt, neemt ook af. In de Verenigde Staten werd wel de grimmige mijlpaal van een half miljoen coronadoden bereikt. Volgens de officiële cijfers zijn wereldwijd meer dan 2,5 miljoen personen aan het coronavirus overleden. De coronavaccins moeten de gamechanger zijn om de coronacrisis onder controle te krijgen. En dit lijkt het geval te zijn. De vaccins verkleinen de kans op ziekte en ernstige ziekteverschijnselen blijkt uit diverse praktijkonderzoeken, onder andere in Israël en het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast komen er steeds meer vaccins beschikbaar.

Beheersingsmaatregelen: voorzichtige versoepeling

De beheersingsmaatregelen om het coronavirus in te dammen blijven gemiddeld genomen strikt. De Stringency Index van de Oxford University, een maatstaf voor 'containment and closure', staat op een hoog niveau wat duidt op strenge beheersingsmaatregelen. In Nederland duurt de lockdown in elk geval tot en met 15 maart, maar de eerste stappen richting versoepeling worden gezet. De meeste ondernemers met een contactberoep kunnen vanaf 3 maart weer aan het werk en het voorgezet- en middelbaar beroepsonderwijs gaat vanaf 1 maart weer voor een deel open. Ook in andere landen worden versoepelingen gepland. Het Verenigd Koninkrijk zal naar verwachting in de kopgroep zitten met het opheffen van de lockdown omdat voortvarend gevaccineerd wordt. De Britse premier Boris Johnson heeft een plan uitgerold hoe hij de coronabeperkingen in de komende vier maanden wil gaan opheffen. Vooralsnog blijven de meest coronaregels gelden. De meeste Britten moeten voorlopig thuiswerken en de opening van de meeste horeca duurt nog een aantal maanden. De komende maanden worden stapsgewijs de beheersingsmaatregelen teruggedraaid als de situatie het toelaat. Zo gaan vanaf 8 maart de scholen in Engeland weer open. Vanaf 21 juni moet het openbare leven in het Verenigd Koninkrijk weer ‘normaal’ zijn. In de rest van Europa verlopen de vaccinatieprogramma’s minder voorspoedig en zal het daarom naar verwachting langer duren voordat het dagelijks leven weer ‘normaal’ is.

Financiële markten: welke crisis?

Op de financiële markten wordt reflatie ingeprijsd. Risicovolle beleggingen zijn sinds het dieptepunt in maart vorig jaar sterk hersteld. Voor het sterke herstel zijn een aantal redenen (zie Investment Highlights Case voor aandelen). De renteniveaus waren de afgelopen maanden laag en bewogen vooral zijwaarts. De afgelopen maand zijn de kapitaalmarktrentes echter over een breed front opgelopen. De positieve economische vooruitzichten, de oplopende inflatieverwachtingen en enorme begrotingstekorten spelen hierbij een belangrijke rol. We verwachten echter dat renteniveaus de komende jaren per saldo laag blijven. De monetaire beleidsmakers zullen er waarschijnlijk alles aan doen om de rente laag te houden. Zicht op normalisatie van het monetaire beleid is er voorlopig niet. De gestegen koersen van risicovolle beleggingen en de per saldo nog steeds lage renteniveaus hebben wel een keerzijde. De verwachte rendementen voor de middellange termijn zijn voor nagenoeg alle beleggingen zeer gematigd en de beleggingen zijn kwetsbaar voor een rentestijging.

Economische groei: van historische krimp naar oververhitting?

De economische groei in het vierde kwartaal in de Verenigde Staten was licht positief en in de eurozone was sprake van economische krimp. Ook in de eerste helft van 2021 zullen veel economieën te lijden hebben onder de strikte beheersingsmaatregelen. Maar de vooruitzichten voor de tweede helft van jaar zijn zeer gunstig. De economieën zullen naar verwachting sterk herstellen wanneer de coronacrisis onder controle is gebracht en de beheersingsmaatregelen opgeheven worden. Door de lockdowns is er potentieel veel inhaalvraag (pent-up demand). Daarnaast zorgen de overheidsmaatregelen voor een enorme stimulans. In de Verenigde Staten wordt deze maand naar verwachting een stimuleringspakket van circa $1,9 biljoen goedgekeurd (ruim 9% van het bbp). Dit is al het derde grote steunpakket in minder dan een jaar tijd. In de eurozone zal in de tweede helft van het jaar geld uit het EU-herstelfonds beschikbaar komen. Tegelijkertijd blijft het monetaire beleid ultraruim. De combinatie van begrotingsstimulansen, een ruim monetair beleid en inhaalvraag is een zeer gunstige cocktail voor de economische groei. In de Verenigde Staten maken sommige analisten zich zelfs zorgen over oververhitting van de economie. Van een historische krimp naar oververhitting binnen een jaar. Het kan verkeren.

Totaalscore: vooral lichtpuntjes

De kans is groot dat de coronacrisis dit jaar onder controle wordt gebracht. Het aantal coronabesmettingen neemt af, minder mensen overlijden eraan en de vaccins lijken hun werk goed te doen. De economische groei kan sterk herstellen wanneer de beheersingsmaatregelen worden teruggeschroefd. Zeker in de huidige omgeving met enorme overheidsstimulansen en ultraruim monetair beleid. Het belangrijkste risico voor de positieve economische vooruitzichten is een virusmutatie waartegen de huidige vaccins niet werken. Dit kan leiden tot een opleving van de coronacrisis en dat de beheersingsmaatregelen langere tijd van kracht blijven. Een ander risico is oplopende inflatie waardoor het monetaire beleid eerder genormaliseerd wordt dan verwacht. De kans hierop is echter klein. Centrale banken zien de huidige oplopende inflatie als een tijdelijk iets en zijn bereid hogere inflatie toe te staan. Per saldo is de weg vrij voor een sterk economisch herstel in de tweede helft van het jaar. En ligt de coronacrisis volgend jaar om deze tijd definitief achter ons.