Niets doen is vaak het moeilijkste wat er is. Zeker voor beleggers. We hebben de neiging te denken dat iets doen altijd beter is dan afwachten. Dat wordt ook wel de action bias genoemd: de drang om in beweging te komen, ook als de betere keuze juist is om op je handen te blijven zitten.

Beleggers zijn er berucht om. Een portefeuille is nooit écht af, financiële markten zijn altijd in beweging en er is altijd een stortvloed aan nieuws. Zeker met een Amerikaanse president die te pas en te onpas zijn hersenspinsels de wereld in slingert via sociale media. Je kunt dan toch niet lijdzaam toekijken en niets doen? Toch?

Kijk naar de gebeurtenissen in de eerste helft van dit jaar. De agressieve Amerikaanse handelsoorlog, de opkomst van Deepseek en de zorgen over de schuldhoudbaarheid zorgden voor de nodige volatiliteit op de financiële markten. De druk om hierop te reageren was groot, veelal ook uit angst om passief te lijken. Ondertussen zijn aandelenmarkten weer hersteld, hebben Amerikaanse aandelen een deel van de underperformance ten opzichte van de Europese tegenhangers ingelopen, zijn technologieaandelen weer in de gratie en bewegen rentes veelal zijwaarts. Veel tactische ideeën bleken slechts een korte houdbaarheid te hebben.

De action bias kent drie valkuilen. Ten eerste: onnodige transactiekosten. Elke aanpassing in de portefeuille kost geld, tijd en aandacht. Ten tweede: afleiding van de langetermijnstrategie. Hoe meer ad-hoc-besluiten, hoe groter de kans dat de langetermijnvisie verwatert en uiteindelijk in gevaar komt. Ten derde: een vals gevoel van controle. Je doet “iets”, dus je voelt je in control. Maar levert het daadwerkelijk een beter resultaat op? Vaak worden beslissingen overhaast genomen op basis van onvolledige informatie en analyses.

De action bias is lastig te beheersen, juist omdat deze heel menselijk is. Ook in andere activiteiten en sectoren komt deze terug. Bijvoorbeeld bij voetbal. Bij tegenvallende resultaten wordt de trainer ontslagen omdat er “iets” moet gebeuren. Bijvoorbeeld Erik ten Hag, die al na twee wedstrijden het veld moest ruimen bij Bayer Leverkusen. Maar het schokeffect is meestal tijdelijk en leidt uiteindelijk niet tot blijvend betere prestaties van het voetbalteam. Maar niets doen voelt als falen en er wordt daarom toch vaak voor actie gekozen. Bij beleggers werkt het niet anders.

De kunst is om de neiging tot handelen te beheersen en niet op elk nieuwsbericht te reageren. Dat kan door ‘niets doen’ als standaardoptie in te stellen. Zie dit als een bewuste keuze en niet als een gevolg van besluiteloosheid. De rust bewaren en vasthouden aan de langetermijnstrategie is eveneens een valide strategie.

De illusie van controle door voortdurend actief bezig te zijn, is verleidelijk. Maar echte controle zit niet in eindeloos bijsturen en reageren op elk nieuwsbericht, maar in het vertrouwen op een robuuste langetermijnstrategie. Want vaak is koers houden en vasthouden aan de strategie de beste keuze.