“Powell Bucks Pressure, Dissents in Showing Resolve on Inflation.” was de kop op Bloomberg na de meeste recente beleidsvergadering van de Fed. Het zegt veel over de precaire situatie waarin Fed-voorzitter Powell zich bevindt. President Trump zaagt openlijk aan zijn stoelpoten. Maar ook binnen de Fed neemt de druk toe om de beleidsrente te verlagen. Maar de inflatie, meneer, de inflatie die blijft. En voor Powell is dat de belangrijkste reden om zijn rug recht te houden en de beleidsrente niet te verlagen.

Maar hebben zijn criticasters gelijk? Zijn er goede redenen om de beleidsrente wel te verlagen? Van een recessie is immers geen sprake. Om advocaat van de duivel te spelen: ja, er zijn wel degelijk goede redenen dat de roep om de rente te verlagen aan kracht wint. En deze hebben vooral te maken met het feit dat de Fed meerdere doelstellingen heeft. Sinds 1977 heeft de Fed de opdracht om “the goals of maximum employment, stable prices, and moderate long term interest rates” te bewerkstelligen. Zelfs onder normale omstandigheden geen eenvoudige taak, maar in de huidige situatie al helemaal een Herculiaanse opdracht.

De laatste arbeidsmarktcijfers laten zien dat de Amerikaanse arbeidsmarkt kraakt. De baancreatie stokt en het aantal ontslagen neemt toe. De doelstelling van maximum employment staat daarmee onder druk. Maar de Amerikaanse economie heeft meer problemen. Vooral op de huizenmarkt laten de hoge rentes hun sporen na. De 30-jaarshypotheekrente schommelt nu al drie jaar rond de 7%. Dat is het hoogste niveau sinds 2002 en fors hoger dan de 4% tot 5% waar de Amerikaanse huizenkopers aan gewend waren geraakt. De impact daarvan is zichtbaar op de woningmarkt. Het aantal woningverkopen is fors gedaald en ligt al drie jaar op een historisch dieptepunt, vergelijkbaar met de kredietcrisis van 2008–2009. Een duidelijk signaal dat potentiële kopers zijn afgehaakt en de doorstroming op de woningmarkt stokt.

Maar vooral de Amerikaanse overheid heeft een groot probleem. De combinatie van aanhoudend hoge begrotingstekorten met fors hogere kapitaalmarktrentes heeft ervoor gezorgd dat de rente-uitgaven van de Amerikaanse overheid zijn geëxplodeerd. Zowel als percentage van het bruto binnenland product (bbp) als ten opzichte van de overheidsinkomsten naderen de rente-uitgaven de piek van 1991. Bovendien moet meer dan 30% van deze enorme schuldenberg de komende 12 maanden worden hergefinancierd. Dat maakt de Amerikaanse overheidsfinanciën kwetsbaar.

En vooral dat laatste zal de komende maanden wel eens doorslaggevend kunnen zijn voor het Fed-beleid. De onafhankelijkheid van de centrale bank is een groot goed. Maar de geschiedenis leert dat als puntje bij paaltje komt de centrale bank gewoon een verlengstuk is van de overheid. Zodra de betaalbaarheid van de staatsschuld een serieus probleem wordt, grijpen ze in. En laten we niet schijnheilig doen. Dat heeft de ‘onafhankelijke’ ECB ook gedaan gedurende de eurocrisis en in de nasleep daarvan. Uiteindelijk is het waarborgen van de stabiliteit van het (financiële) systeem de belangrijkste taak van iedere centrale bank. Dan maar ‘iets’ meer inflatie tolereren.