De onberispelijke reputatie van de Verenigde Staten heeft wederom een deukje opgelopen. Medio mei verlaagde Moody’s de kredietwaardigheid van the land of the free. De Verenigde Staten verloor de AAA-status, de hoogste trede op de kredietwaardigheidsladder. Betekent dit dat de kans op terugbetaling van de Amerikaanse overheidsschuld nu niet meer gegarandeerd is? En moeten beleggers zich zorgen maken?

De afwaardering zelf leverde geen nieuwe informatie op. Standard & Poor’s en Fitch gingen Moody’s al veel eerder voor, namelijk in respectievelijk 2011 en 2023. En de redenen achter de afwaardering zijn alom bekend. De overheidsschuld is hoog en stijgt verder door de aanhoudend grote begrotingstekorten. Kortom, geen nieuws en de reactie op de financiële markten was dan ook beperkt.

De afwaardering an sich was dan wel een non-event, maar dit betekent niet dat de Amerikaanse financiële situatie niet zorgelijk is. Er zijn verschillende manieren waarop de verslechterende financiële huishouding tot instabiliteit kan leiden.

Ten eerste beperkt het de beleidsruimte van de Amerikaanse overheid. Als de Amerikaanse economie in een recessie terechtkomt, is er minder ruimte voor begrotingsstimulansen. Bij voorgaande recessies en crises trok de overheid de portemonnee om de economie aan te zwengelen en de pijn te verzachten. Nu deze ruimte beperkter is, kan een toekomstige recessie dieper zijn en langer duren.

Ten tweede komt de geloofwaardigheid van de Verenigde Staten steeds verder onder druk te staan. De regering Trump heeft de handelspartners tegen zich in het harnas gejaagd, de onafhankelijkheid van de Fed staat ter discussie en daar komt nu deze downgrade nog bij. De laatste keer dat de Amerikaanse schuld zo hoog was, nam de politieke inmenging in het monetaire beleid toe. De druk op de Fed om te hulp te schieten zal alleen maar toenemen. Zei iemand yield curve control…?

Wereldwijde beleggers zullen daarom een steeds kritischere houding aannemen ten opzichte van Amerikaanse beleggingen. Zeker ook omdat het historisch gezien meestal niet goed afloopt voor beleggers in landen met twin deficits. Het langdurig hebben van zowel een begrotingstekort als een tekort op de lopende rekening leidt vaak tot een flinke depreciatie van de munt. En een hoge overheidsschuld wordt meestal ‘weggeïnflateerd’. De Amerikaanse overheid zal netjes de rente blijven betalen en niet in gebreke blijven, maar de vraag is wel wat de dollars in reële termen nog waard zijn.

Kortom, een slechte financiële huishouding maakt de economie kwetsbaar en de risico’s voor (obligatie)beleggers nemen toe. Dit is trouwens niet alleen een Amerikaans probleem. Er zijn maar weinig landen die hun financiën echt op orde hebben. De tijd dat staatsobligaties een echte veilige-haven-belegging waren, is toch echt voorbij.