“Door de frisse wind ligt de gevoelstemperatuur een paar graden lager. Net boven het vriespunt.” Deze gure weersvoorspelling is typerend voor de tijd van het jaar. We zitten namelijk in de koude januaridagen. De winter is begonnen. En dan zegt het “gevoel” ook nog iets anders dan de “meting”. Dit is niet alleen van toepassing op het weer. Dit fenomeen geldt ook voor economische cijfers.

Neem bijvoorbeeld inflatie. De laatste maanden horen we steeds vaker dat de inflatie “onder controle” is. In de eurozone stegen de consumentenprijzen met iets meer dan 2% ten opzichte van een jaar geleden. Dichtbij de doelstelling van de centrale bank. Inderdaad onder controle zou je zeggen. Maar toch voelt het voor velen “guurder” aan dan dat de objectieve cijfers doen voorkomen. Hoe komt dat?

Ten eerste ligt de inflatie in Nederland boven het Europese gemiddelde. Ten opzichte van een jaar geleden stegen de prijzen hier met 4%. Een stuk hoger dus dan in de rest van de eurozone. Dit komt onder andere door de andere samenstelling van het inflatiemandje en de diverse btw- en accijnsverhogingen. Daarnaast stijgen de lonen in Nederland relatief hard en dat wordt doorberekend in de prijzen van goederen en diensten. Tegelijkertijd draait de Nederlandse economie de afgelopen maanden relatief goed.

Ten tweede speelt de manier waarop je de data presenteert een rol. Het klopt dat de inflatieverandering sterk is gedaald. De prijzen stijgen namelijk niet meer met 10% jaar-op-jaar, zoals in 2022. De stijging is nu een stuk gematigder. Maar de prijzen stijgen nog steeds. En cumulatief begint het aardig op te tellen. In Nederland liggen de prijzen nu gemiddeld 25% hoger dan vijf jaar geleden. En voor specifieke sectoren is de stijging nog veel extremer. Check de huizenprijzen maar op Funda. Over guur gesproken…

De cumulatieve stijging en de sterke stijging in specifieke sectoren zorgen ervoor dat het gevoel overheerst dat de inflatie nog steeds hoog is. En hoge inflatie is disruptief voor een samenleving. Het raakt de mensen met lage vaste inkomens hard. Niet iedereen heeft zijn of haar salaris met 25% zien stijgen.

De hoge cumulatieve inflatie is geen typisch Nederlands probleem, maar speelt in vrijwel alle ontwikkelde landen. En het zorgt overal voor onvrede onder de bevolking. Ik ben dan ook van mening dat inflatie de belangrijkste reden is geweest waarom Trump de Amerikaanse verkiezingen heeft gewonnen. Mensen willen verandering als ze de boodschappen niet meer kunnen betalen.

Inflatie is dan ook een sluipmoordenaar voor een waardevast pensioen. Nagenoeg alle vastrentende waarden hebben het afgelopen decennium de inflatie bij lange na niet bijgebeend. Gelukkig boden de rendementen op de aandelenmarkt en grondstoffenmarkt enige compensatie. In onze scenario-analyses zien we hoger dan verwachte inflatie als één van de belangrijkste risico’s. Dus voldoende rendementsgenererende en inflatiegevoelige beleggingen zijn een vereiste in een goed gespreide beleggingsportefeuille. En hopelijk komt de inflatie voor langere tijd echt onder controle. Dan stijgt ook de gevoelstemperatuur weer.