Dat aandelenrendementen vooral worden gedreven door constant veranderende verwachtingen, werd afgelopen maanden pijnlijk duidelijk. Het Brabantse ASML, maker van superieure chipmachines, trots van de natie en lieveling van de Amsterdamse beurs, presenteerde haar cijfers over het derde kwartaal. Daarin weinig reden tot zorg met omzet- en winstcijfers on point. Klein detail: het orderboek bleek iets minder dik gevuld dan analisten hadden verwacht. Als gevolg hiervan zag het aandeel ASML in één dag meer dan 15% aan beurswaarde, zo’n 50 miljard, verdampen.

Moeten we ons hier echt zorgen om maken? Dat valt wel mee. Maar dit voorbeeld geeft eens te meer aan dat een kleine verandering in verwachtingen grote gevolgen kan hebben.

Neem dan de Amerikaanse techgiganten. Voortrekkers van de digitale revolutie en de AI-boom, en drijvende krachten achter zo’n beetje elke technologische ontwikkeling van de laatste jaren. De welbekende ‘Magnificent Seven’, bestaande uit Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia en Tesla, blijven de wereld verbazen. Hun prestaties overtreffen keer op keer de verwachtingen van analisten, wat resulteert in enorme koersstijgingen en dus fantastische rendementen voor beleggers. De grote vraag die boven de financiële markten hangt, is hoe lang deze sterren nog blijven rijzen? Want ondanks hun indrukwekkende prestaties zullen ze de wereld niet eeuwig positief kunnen verrassen. Er zijn, zo leert de geschiedenis, uiteindelijk altijd grenzen aan marktmacht en netwerkvoordelen. En zoals we bij ASML zagen: bij hooggespannen verwachtingen is er niet veel voor nodig om koersen flink onderuit te laten gaan.

Ligt de bal nu dan bij de rest van de bedrijven? Binnen de sectoren: industrie, (financiële) dienstverlening, gezondheidszorg en energiesector liggen volop kansen om gebruik te maken van nieuwe AI-toepassingen. En het is hier waar de echte productiviteitsgroei in het verschiet ligt. Iets wat de verwachtingen pas echt flink zou opschudden!

Nu is de vraag of die bedrijven de kansen die AI in potentie biedt wel ten volle gaan benutten en in welk tempo. Slagen ze er in om aan te haken bij de techreuzen? Of moeten de overige 493 Amerikaanse en tal van andere wereldwijde bedrijven de kopgroep laten gaan? Hoe dit de komende jaren zal uitpakken is koffiedik kijken. Beleggen in tijden van grote transformaties gaat nu eenmaal gepaard met grote onzekerheid.

De verwachtingen lopen in ieder geval sterk uiteen. Zo belooft de ene analist gouden bergen en predikt de andere naderend onheil. Het lijkt waarschijnlijk dat het concentratierisico1 in de brede aandelenindex vooralsnog hoog blijft. Hierdoor kan een kleine kink in de kabel bij de ‘Magnificent Seven' er al snel voor zorgen dat de index onderuit gaat. Het loslaten van weging op basis van marktkapitalisatie zou dit risico kunnen beperken. Maar dit is een tricky beleid dat de afgelopen jaren veel rendement zou hebben gekost. Dat legt het lot van actieve beleggers in handen van analisten. En die voorspellen wat af. Dat is lastig, zeker als het over de toekomst gaat.

[1] Het marktkapitalisatie-gewogen gewicht van de ‘Magnificent Seven’ is nagenoeg gelijk aan dat van de ‘kleinste’ 450 bedrijven in de S&P500 index.