Rol China op het wereldtoneel groeit

Afgelopen vrijdag werd in China het nieuwe jaar 4719 gevierd, het jaar van de os. Het Chinese nieuwjaarsfeest zorgde in voorgaande jaren voor de grootste tijdelijke volksmigratie ter wereld. Onder normale omstandigheden doorkruizen honderden miljoenen Chinezen het land om het nieuwjaarsfeest met familie te vieren. Door de uitbraak van het coronavirus zijn de festiviteiten teruggeschaald. Slechts 52 miljoen Chinezen maakten dit jaar de reis. Ondanks de minder uitbundige feestelijkheden, lijkt er toch reden tot positiviteit: de economie staat er in weerwil van de coronapandemie goed voor. Terwijl de meeste economieën in 2020 een krimp zagen, wist de Chinese economie met 6,5% te groeien. Daarnaast lijkt er door de verdeeldheid in Europa en de Verenigde Staten voor China een steeds grotere rol op het wereldtoneel weggelegd.

Van fabriekshal naar ontwerper

Afhankelijk van de manier van meten van het bruto binnenlands product (bbp) is de Chinese economie de grootste (gemeten op basis van koopkrachtpariteit) of de op-een-na grootste (gemeten in Amerikaanse dollars). In iets meer dan 40 jaar wist China van een schamele tiende plaats naar de top door te stoten. De Chinese opmars begon in 1977 toen Deng Xiaoping marktwerking met socialistische elementen introduceerde. In de jaren die volgden wist China zich te positioneren als de fabriekshal van de wereld. westerse bedrijven verplaatsten hun productie naar het lagelonenland. Deze beweging kreeg een extra impuls in 2001, toen China toetrad tot de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Deze beweging lijkt echter te kenteren. In recente jaren ontwerpen steeds meer Chinese bedrijven hun producten zelf. Huawei en Xiaomi behoren tot de grootste telefoonfabrikanten ter wereld. De 5G-technologie van Huawei loopt in een aantal opzichten zelfs voor op de westerse concurrentie. Vanwege zorgen over mogelijke Chinese spionage hebben veel westerse landen het gebruik van deze apparatuur aan banden gelegd of zelfs helemaal verboden. De Chinese app TikTok waarop korte video’s kunnen worden gedeeld won afgelopen twee jaar sterk aan populariteit en bedreigt Amerikaanse tegenhangers als Youtube en Instagram. Chinese bedrijven gaan steeds nadrukkelijker de concurrentie aan met Amerikaanse bedrijven in hun thuismarkt.

Chinese competitie voor de Wereldbank

Door de economische opkomst van China roert het land zich ook steeds nadrukkelijker op internationaal vlak. Chinese president Xi Jinping lanceerde in 2013 het Belt and Road Initiative. Dit initiatief voorziet in een groot aantal infrastructurele projecten waarmee bijna 70 Aziatische, Afrikaanse en Europese landen nadrukkelijker in de Chinese handelssfeer worden getrokken. Daarnaast weet het land steeds meer opkomende landen te interesseren in leningen om infrastructurele projecten mogelijk te maken. Inmiddels heeft Beijing ruim $100 miljard aan leningen uitstaan aan de allerarmste landen - ongeveer evenveel als de Wereldbank. Hierdoor neemt het geopolitieke gewicht van China verder toe. Ook op het vlak van de coronacrisis heeft China zich bij veel landen in een goed daglicht geplaatst. Terwijl de Verenigde Staten en Europese landen vooral vochten om zelf zoveel mogelijk mondmaskers en vaccins te krijgen, stelde China beschermingsmaterialen kosteloos beschikbaar. De Chinese vaccins van SinoPharm en SinoVac worden door onder andere Turkije en Brazilië gebruikt in hun vaccinatiecampagnes. Ondanks dat de effectiviteit van de Chinese vaccins vooralsnog lager lijkt dan die van westerse tegenhangers, stellen de Chinese vaccins verschillende opkomende landen toch in staat werk te maken van het beschermen van de bevolking tegen het coronavirus. Daarmee zullen ze een belangrijke factor zijn de wereldwijde bestrijding van het coronavirus.

Een assertiever en sterker China

Duidelijk is dat China de komende jaren een grotere rol op het wereldtoneel zal eisen. Zowel op geopolitiek vlak via onder andere verschillende infrastructuurprojecten in ontwikkelingslanden, als op economisch vlak door het aanjagen van nieuwe technologische ontwikkelingen. Komende jaren zal moeten blijken of de Verenigde Staten en Europa in staat zijn het Chinese tempo bij te benen.