Cryptovaluta’s in de schijnwerpers

2020 zag een sterke opleving van de interesse in cryptovaluta’s. De ongekende monetaire stimulansen van centrale banken wakkeren de vrees voor inflatie onder beleggers aan. Veel beleggers zoeken daarom naar beleggingen die hun reële waarde behouden. Een aantal van hen denkt die waardevaste belegging te hebben gevonden in cryptovaluta’s zoals Bitcoin. De Bitcoin kende als gevolg hiervan een ongekende stijging afgelopen jaar. Van een koers van net geen $5000 eind maart naar een koers van meer dan $40.000 begin dit jaar. Een rendement van meer dan 700%. De vraag die veel beleggers daarom bezighoudt is of Bitcoin en andere cryptovaluta’s inmiddels geen plaats in de beleggingsportefeuille verdienen.

De cryptomarkt is sterk gegroeid

Het begrip cryptovaluta’s is een verzamelnaam voor een grote hoeveelheid aan verschillende initiatieven om een digitale tegenhanger te maken van traditioneel geld. Bitcoin is wellicht de bekendste en een van de eerste van deze initiatieven. Afgelopen jaren zijn er veel andere alternatieven gelanceerd. Ieder met hun eigen voor- en nadelen. Voorbeelden zijn Etherium, Tether en Litecoin. Deze bouwen voort op de ideeën en karakteristieken van Bitcoin en trachten deze zelfs te verbeteren. De marktkapitalisatie van de totale cryptovalutamarkt is inmiddels de $1 biljoen gepasseerd.

De basisprincipes van Bitcoin

Om beter te begrijpen welke rol cryptovaluta’s kunnen spelen in een beleggingsportefeuille is het van belang de basisprincipes van deze beleggingen te begrijpen. Als voorbeeld richten we ons hier op Bitcoin, de bekendste cryptovaluta en goed voor circa 80% van de totale marktwaarde van cryptovaluta’s. De voorstanders van Bitcoin zien twee belangrijke voordelen versus traditioneel geld. Bitcoin wordt decentraal uitgegeven en het aantal Bitcoins is gemaximeerd.Traditioneel geld zoals euro’s en dollars wordt uitgegeven door een centrale bank die met de geldcreatie stuurt op een doelstelling van prijsstabiliteit (en in het Amerikaanse geval ook werkgelegenheid). Bitcoins worden daarentegen ge-mined. De computers – de miners – in het Bitcoinnetwerk verwerken Bitcointransacties. Als beloning hiervoor maken ze kans om een aantal Bitcoins te ontvangen. Deze Bitcoins worden door het netwerk gegenereerd en hierdoor in circulatie gebracht. Op deze manier is er niet één centrale uitgevende partij, maar is de uitgifte van Bitcoins gedecentraliseerd. Bitcoin is daarnaast zo opgezet dat is het maximale aantal Bitcoins is gelimiteerd tot 21 miljoen. Het huidige aantal ge-mine-de Bitcoins bedraagt momenteel circa 18,5 miljoen. De miners brengen daardoor steeds minder nieuwe Bitcoins in omloop.

ECB roept op tot meer regulering

Centrale bankiers volgen de ontwikkelingen rondom Bitcoin met argusogen. In de eerste plaats omdat Bitcoins en cryptovaluta’s zich door hun gedecentraliseerde opzet aan het oog van de toezichthouder onttrekken. Omdat het mogelijk is vrij anoniem Bitcoins over de hele wereld versturen zijn Bitcoins ideaal om illegale praktijken mee te financieren. Cybercriminelen eisen om die reden graag ‘losgeld’ voor gestolen of versleutelde data in de vorm van Bitcoins. Daarnaast zouden cryptovaluta’s in theorie een directe concurrent van traditionele valuta’s kunnen worden. En daarmee de effectiviteit van het beleid van de centrale banken teniet doen. Om deze redenen sturen centrale banken aan op meer toezicht en regulering van cryptovaluta’s.

Geen grote rol crypto’s in betalingsverkeer

Alhoewel voorstanders van Bitcoin stellen dat in de toekomst een groot deel van het betalingsverkeer via cryptovaluta’s loopt, hoeven traditionele valuta’s op dit moment niets te vrezen. Het aantal transacties en de transactiesnelheid van Bitcoins is daarvoor momenteel veel te laag. Het doorvoeren van een transactie vergt momenteel circa 60 minuten. Hierdoor is Bitcoin zonder aanpassingen niet bruikbaar in het dagelijkse betalingsverkeer. Daarnaast kan het Bitcoinnetwerk momenteel ongeveer 5 transacties per seconde verwerken. Aanzienlijk lager dan de circa 1.700 transacties die betalingsbedrijf Visa per seconde verricht. Verschillende Bitcoin-alternatieven proberen dit te verbeteren, maar geen van deze heeft tot nu toe voldoende tractie gekregen om een rol van betekenis te spelen. De beperkte rol van Bitcoin als transactie-eenheid wordt benadrukt door het aantal transacties in Bitcoins: dat is in afgelopen 3 jaar nauwelijks gestegen.

Is Bitcoin een asset?

Voor beleggers is de relevantere vraag of Bitcoins zich lenen als potentieel interessante beleggingscategorie. Dit lijkt niet het geval. Door de extreme volatiliteit en custodian risico’s – Bitcoinportefeuilles kunnen worden gehackt en vrijwel ontraceerbaar worden gestolen – is beleggen in Bitcoins niet bepaald risicovrij. In tegenstelling tot de meeste andere beleggingscategorieën kent een belegging in Bitcoins geen kasstroom. Het rendement van een Bitcoin-belegging is volledig afhankelijk van de toekomstige stijging van de vraag naar Bitcoins. In deze zin zijn Bitcoins te vergelijken met een belegging in grondstoffen. Maar anders dan bijvoorbeeld goud, olie of sojabonen vertegenwoordigt een Bitcoin geen fysiek product. Uiteindelijk lijken Bitcoins het meeste op traditionele valuta. Een belangrijk verschil is echter dat traditionele valuta’s altijd zullen worden geaccepteerd door de overheid van het uitgevende land. Beleggers kunnen dus hun traditionele valuta’s in ieder geval gebruiken om hun belastingen – voor veel mensen de grootste jaarlijkse kostenpost – te betalen. Bij Bitcoin is een dergelijke garantie er niet. De belegger is dus volledig afhankelijk van de populariteit van het Bitcoin-netwerk. Een belegging in Bitcoin komt dus neer op het speculeren op de toestroom van nog meer Bitcoin-afficionados.De Bitcoin-technologie of het unieke karakter van Bitcoin zijn daarbij geen unique selling points: iedereen kan in theorie een eigen cryptovaluta lanceren.

De ESG-karakteristieken van Bitcoin zijn twijfelachtig

Het ESG-profiel van Bitcoin is een andere reden om Bitcoin niet zonder meer aan de beleggingsportefeuille toe te voegen. Omdat het Bitcoinnetwerk gedecentraliseerd is, moet iedere transactie door vrijwel het hele netwerk worden geverifieerd voordat een nieuwe transactie kan worden geverifieerd. Dit vergt een enorme hoeveelheid elektriciteit om ervoor te zorgen dat de benodigde berekeningen door het netwerk kunnen worden gedaan. Momenteel verbruikt het Bitcoinnetwerk jaarlijks circa 115 TWh. Dat is ongeveer evenveel elektriciteit als er jaarlijks in Nederland aan elektriciteit wordt geproduceerd. Ook op sociaal vlak is de vraag of de belegger wil bijdragen aan een asset die voor een belangrijk deel wordt gebruikt om cybercriminaliteit en illegale handel te financieren.

Er lijkt voorlopig geen rol voor Bitcoin in de portefeuille

Het speculatieve karakter tezamen met het magere ESG-profiel en het ontbreken van intrinsieke waarde maken de investment case voor een belegging in Bitcoins hooguit zwak. Beleggers die zich willen indekken tegen toenemende inflatie zijn waarschijnlijk beter af deze exposure via inflation-linked bonds te verkrijgen. Mocht er in de toekomst door technologische ontwikkelingen een grotere rol voor cryptovaluta’s zijn weggelegd in het reguliere betalingsverkeer dan kan dit beeld veranderen. We houden de ontwikkelingen op dit vlak in ieder geval in de gaten.