Steunmaatregelen hebben een verstorend effect

De coronapandemie heeft een ongekend effect op financiële markten. Niet alleen doordat in veel landen grote delen van de economie op slot zitten. Dit zou in beginsel een negatief effect op de waarde van risicovolle beleggingen moeten hebben. Afgelopen maanden werd de prijsvorming vooral gedreven door de omvangrijke steunpakketten die overheden en centrale banken in het leven hebben geroepen om de economie te ondersteunen. In ontwikkelde landen hebben overheden nu bij gemiddeld 5% van het BBP besteed aan het op peil houden van de inkomens. Als gevolg hiervan zijn de inkomens van meeste huishoudens afgelopen jaar zelfs gestegen. Met de goedkeuring van het laatste steunpakket in de Verenigde Staten bedraagt de totale omvang van alle steunpakketten nu ongeveer 14% van het BBP.

Consumenten zijn meer gaan sparen

Een groot deel van de economie draait ondanks alle beperkende maatregelen gewoon door. De inkomens van een groot deel van de werknemers zijn door de steunmaatregelen en/of het doordraaien van hun bedrijfstak niet of nauwelijks geraakt. Onder normale omstandigheden zou het betreffende geld naar horeca, vakanties en dergelijke vloeien. Omdat deze kanalen in veel landen door lockdowns en gelijksoortige maatregelen geen mogelijke besteding voor het geld bieden, komt het op de spaarrekening terecht. Het effect is een toenemend spaaroverschot. Dit spaaroverschot – dat voorafgaand aan de crisis al een sterk opstuwend effect op beleggingen had – vindt steeds vaker zijn weg naar de financiële markten.

Waarderingen sterk toegenomen

De toestroom van spaargeld naar de aandelenmarkten in combinatie met de zeer lage renteniveaus en de opkoopprogramma’s van de centrale banken, heeft een duidelijk effect gehad op de waarderingen. Met name de grote techreuzen, de FAAMG-stocks (Facebook, Apple, Amazon, Microsoft en Google) kennen een bovengemiddelde interesse vanuit retailbeleggers. Enerzijds lijkt dit te verdedigen: deze bedrijven hebben meer dan gemiddeld geprofiteerd van de lockdowns. Doordat iedereen noodgedwongen thuis zit, is de vraag naar digitale communicatiemiddelen en digitaal vermaak in afgelopen jaar sterk gestegen. Aan de andere kant lijken sommige prijsbewegingen niet direct ingegeven door een economisch rationele afweging. Een voorbeeld hiervan is de recente short squeeze van de aandelen van het bedrijf Gamestop. Door een gecoördineerde actie van retailbeleggers werd het bedrijf – dat door een aantal hedge funds was ge-short (zij speculeerden op een prijsdaling) – in korte tijd meer dan 15 keer meer waard. Het is dus goed mogelijk dat een deel van de waardestijging van de FAAMG-aandelen vooral is toe te schrijven aan de naamsbekendheid.

Interesse in digitale assets groeit

Ook buiten de reguliere markten zijn er steeds meer opvallende prijsstijgingen zichtbaar. Cryptovaluta’s kennen een opvallende prijsstijging in afgelopen maanden. De bitcoin behaalde afgelopen week met een koers van boven de $60.000 weer een nieuw historisch hoogtepunt. De intrinsieke redenen voor deze prijsstijging – anders dan dat er veel marktpartijen op zoek zijn naar nieuwe rendementsbronnen - lijken discutabel. Als betaalmiddel is de meerwaarde van de munt beperkt (zie Investment Highlights van week 2). Afgelopen week kende echter een nieuw unicum op het gebied van digitale assets: in een veiling werd een digitaal kunstwerk verkocht voor $69 miljoen. Dit digitale kunstwerk bestaat net als cryptovaluta’s uit een blockchain. Daarmee is het eigenaarschap van het kunstwerk in de handen van degene die de unieke sleutel heeft. Dit past in een trend waarbij afgelopen jaren steeds vaker digitale assets voor veel geld van eigenaar veranderden. De huidige prijsstijgingen lijken evenwel extreem.

Great rotation in de maak?

De hamvraag is of deze trends in de tweede helft van het jaar blijven doorzetten. Hierbij is uiteraard de grote onbekende of er in het najaar sprake zal zijn van enige normalisatie. Indien de vaccinatiecampagnes in Europa en de Verenigde Staten het verwachte resultaat sorteren en er geen nieuwe vaccin-resistente mutaties opdoemen, dan lijkt het aannemelijk dat een deel van de tech-outperformance weer terug vloeit naar de aandelen die aanvankelijk door de pandemie onder druk stonden. De uitgestelde uitgaven voor vakanties en horeca zullen naar verwachting zorgen voor opwaartse druk op de inflatie. Deze uitgaven zullen naar alle waarschijnlijkheid (deels) worden bekostigd door de verkoop van de recente retailbeleggingen in tech en andere digitale assets. Enige normalisatie van de meest extreme aandelenkoersen lijkt dan ook te verwachten op het moment dat er weer sprake is van een enigszins normaal functionerende economie. De opkomst digitale assets lijkt echter niet te stuiten. Al lijken de huidige prijzen vooral het resultaat van de uitzonderlijke steunpakketten.