Economische verwachtingen naar beneden bijgesteld

Het IMF publiceerde afgelopen week een World Economic Outlook Update. De belangrijkste boodschap hierin was dat de krimp van de wereldeconomie dit jaar naar verwachting op -4,9% zal uitkomen. Dat is 1,9%-punt onder de raming die het IMF in april uitbracht. De economische groei in 2021 wordt geschat op 5,4%. Dit betekent dat de wereldeconomie naar verwachting pas eind 2021 weer op het niveau van eind 2019 zal liggen.

Krimp het grootst bij ontwikkelde economieën

De economische krimp komt voor het belangrijkste deel op conto van de ontwikkelde economieën. Voor deze groep verwacht het IMF een krimp van 8,0% voor 2020. De landen die hun bevolking een vrij strikte lockdown hebben opgelegd brengen het er het slechtste van af. Voor Italië en Spanje wordt een krimp van -12,8% verwacht. De landen die terughoudender waren in het opleggen van restricties, zoals Japan en Duitsland, brengen het er met een krimp van respectievelijk -5,8% en -7,8% beter van af. De economische krimp van Verenigde Staten valt met -8,0% in lijn met de verwachting voor alle ontwikkelde economieën tezamen. Bij deze cijfers moeten echter een wel de kanttekeningen worden geplaatst dat de economische vooruitzichten van bijvoorbeeld Italië voor de coronavirusuitbraak al niet rooskleurig waren. Begin dit jaar ging het IMF voor Italië uit van een groei van 0,5% ten opzichte van een verwachting voor de groei in Verenigde Staten van 2,0%.

Veel verschillen tussen opkomende economieën

De verwachte economische krimp in 2020 valt voor de opkomende economieën met -3,0% lager uit dan voor de ontwikkelde markten. Dit is voor een belangrijk deel te verklaren door de hogere groeiramingen voor opkomende markten begin dit jaar (4,4% tegen 1,6% voor ontwikkelde markten). Desalniettemin verwacht het IMF dat de impact van het coronavirus op opkomende economieën milder zal zijn. De verschillen tussen opkomende landen zijn echter groot. Voor China – het land waar de coronavirusuitbraak begon – verwacht het IMF een groei van 1,0% in 2020. Dit is aanzienlijk lager dan de 6,0% waar men eerder vanuit ging, maar desalniettemin is er nog steeds sprake van positieve groei. Voor India rekende het IMF begin dit jaar met een vergelijkbaar cijfer, een groei van 5,8%. Daarentegen gaat het IMF voor dat land nu uit van een krimp van de economie met -4,5%. Brazilië en Mexico laten met een verwachte krimp van respectievelijk -9,1% en -10,5% vergelijkbare delta’s zien tussen de groeiramingen begin dit jaar en de vooruitzichten nu.

Onzekerheden rondom outlook zijn groot

Het IMF benadrukt dat de economische vooruitzichten omgeven zijn met grote onzekerheden. De ontwikkeling van een vaccin zou kunnen zorgen voor een sterke verbetering van het sentiment. Zelfs als de productie van het vaccin niet snel kan worden opgeschaald. De voorzitter van de Wereldgezondheidsorganisatie, Tedros Adhanom Ghebreyesus, benadrukte deze week echter dat er niet te veel hoop moet worden geplaatst op een snelle ontwikkeling van een vaccin voor dit specifieke type coronavirus. Tot op heden is het de mensheid nog niet gelukt om een vaccin te ontwikkelen voor welk type coronavirus dan ook. De risico’s aan de onderkant zijn daarentegen veelvuldig. Een tweede uitbraakgolf in de landen waar deze uitbraak net onder controle leek te zijn, kan leiden tot een tweede lockdown met alle nadelige gevolgen van dien. Extra zorgwekkend is het beeld van een toename van het aantal besmettingen in onder andere de Verenigde Staten en India. Deze landen hebben juist het beleid afgelopen weken versoepeld. Het is niet de verwachting dat deze landen snel nieuwe maatregelen zullen introduceren. Het risico bestaat dat het virus in deze landen zal blijven rondwaren. Vrij verkeer van personen tussen deze landen en Europa – waar het virus beter onder controle lijkt – zal hierdoor waarschijnlijk langere tijd beperkt blijven.

Steunmaatregelen vormen een risico voor herstel

Een ander belangrijk risico schuilt in de omvangrijke steunpakketten die verschillende landen hebben gelanceerd om de economie te ondersteunen. Met loondoorbetalingen, het opkopen van leningen en het verstrekken van garanties proberen overheden en centrale banken de zwaarst getroffen sectoren van de economie te ondersteunen. Dit is terug te zien in de sterke stijging van de overheidsschulden in veel landen. Het risico bestaat dat bedrijven door de steunmaatregelen onvoldoende prikkels krijgen zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Bekend econoom en belegger Mohamed El-Erian waarschuwde eerder al dat deze maatregelen ervoor kunnen dat er zombiemarkten ontstaan: markten waarin de prijsvorming dusdanig verstoord is dat de koppeling met de economische realiteit compleet is verdwenen. Er is de officiële instanties dus veel aan gelegen de situatie goed te monitoren en het beleid tijdig bij te sturen. Als gevolg van de vele onzekerheden zal de volatiliteit op de financiële markten de komende maanden zeer waarschijnlijk hoog blijven.